Zapewne większość z Was otarła się o kwestię wsparcia naszych wschodnich sąsiadów na Ukrainie. Z pomocą ruszyły pojedyncze osoby, jak również organizacje i firmy. Czy wiecie jednak, jak dokonać rozliczenia kosztów poniesionych na rzecz wsparcia Ukrainy i ofiar tych wydarzeń? Są to pytania, które na pewno pojawiają się już lub dopiero pojawią przy okazji rozrachunków i rozliczeń.
Sama pomoc, czyli zakup odpowiednich środków czy dla ludności cywilnej, czy wojskowej zostaje indywidualną decyzją każdego człowieka, którego zamiarem jest wsparcie poszkodowanych sąsiadów. Wydatki są na bardzo zróżnicowanym poziomie, jednak z punktu widzenia finansowego bez względu na kwoty, jakie za tym stoją są to jednak nadal koszty. Jak je zatem potraktować, aby również w świetle nowych ordynacji podatkowych znalazły się w odpowiednim miejscu w rozrachunku rocznym?
Pomagasz – zyskujesz
Wraz z początkiem niestabilnej sytuacji u wschodnich sąsiadów rząd wprowadził kilka bardzo istotnych zmian w prawie podatkowym dotyczących pomocy humanitarnej. Pojawiła się możliwość odliczenia od podatku darowizn przekazanych tak w formie pieniężnej, jak i rzeczowej na rzecz osób poszkodowanych, które to skierowane zostały do organizacji pożytku publicznego działających na terenie UE jak i EOG. Przekazaną organizacjom wartość odlicza się od podstawy opodatkowania, która jest kwotą dochodu. W przypadku osób fizycznych (PIT) odliczenie może wynieść maksymalnie 6% dochodu, w przypadku firm (CIT) – do 10% dochodu. Warunkiem skorzystania z tego odliczenia jest udokumentowanie faktu przekazania darowizny – przy darowiznach pieniężnych dowodem jest potwierdzenie przelewu, przy rzeczowych wskazanie osoby obdarowanej oraz określenie wartości darowizny wraz z oświadczenie obdarowanego o przyjęciu darowizny. Możliwość skorzystania z tej preferencji mają podatnicy składający:
- PIT-36 (formularz służący rozliczeniu przychodów opodatkowanych według skali podatkowej),
- PIT-37 (formularz służący rozliczeniu przez osoby fizyczne przychodów opodatkowanych według skali podatkowej),
- PIT-28 (formularz przeznaczony dla podatników, którzy wybrali opodatkowanie w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych),
- CIT-8 (zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu – poniesionej straty – przez podatnika podatku dochodowego od osób prawnych),
- CIT-8AB (zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu – poniesionej straty – przez podatkową grupę kapitałową).
Dodatkowo zwolnienia z pit obowiązuje dla osób otrzymujących wsparcie humanitarne, takie osoby nie są zobowiązane do rozliczania takiej pomocy. Podobnie ma się sytuacja z osobami w Polsce, które udzielają pomocy uchodźcom i otrzymują z tego tytułu wsparcie ze strony Państwa – taka pomoc zostaje zwolniona z podatku. Dotyczy to zarówno osób prywatnych, jak i przedsiębiorców.
Ustawa również obejmuje rozwiązanie dla firm, które niosą pomoc dla Ukrainy za pomocą organizacji, do których zaliczone zostały: organizacje pozarządowe, jednostki samorządu terytorialnego, Rządowa Agencja Rezerw Strategicznych, podmioty wykonujące działalność leczniczą oraz z zakresu ratownictwa medycznego w Polsce i na Ukrainie. Preferencja polega na możliwości ujęcia wydatków na te pomoc w kosztach podatkowych ( dotyczy PIT i CIT). Kosztem uzyskania przychodów będą wydatki na wytworzenie lub cena nabycia rzeczy i praw przekazanych w ramach pomocy, jak również koszty poniesione z tytułu nieodpłatnych świadczeń np. medycznych. Preferencja ta obejmuje okres od 24 lutego do 31 grudnia 2022r.
Wsparcie dla Ukrainy objęte VAT-em 0%
Widok ogromnego wsparcia dla Ukrainy ze strony pojedynczych osób, jak i ogromnej ilości firm i przedsiębiorstw, poziom zaangażowania i bardzo konkretnych działań wszystkich wspierających podmiotów z pewnością u wielu obserwujących osób wzniecił iskierkę ciepła w sercu. Koniecznie trzeba tutaj zaznaczyć, iż ogromna większość tych działań miała charakter oddolny, co napawa ogromną dumą. Nie mogło to przejść obojętnie nawet w polskim rządzie, dlatego też kolejnym krokiem wsparcia ze strony rządzących było wprowadzenie stawki VAT 0% dla towarów mających stanowić pomoc humanitarną dla poszkodowanych na Ukrainie. Stawka ta została wprowadzona rozporządzeniem dla wszelkich nieodpłatnych dostaw towarów i usług oferowanych na cele związane z pomocą ofiarom skutków działań wojennych.
Stawką 0 % VAT zostały objęte świadczenia oferowane na rzecz podmiotów, które stanowią istotne ogniwo w organizowaniu pomocy i dystrybucji świadczeń niezbędnych dla ludzi w sytuacji powstania zagrożeń. Obniżoną stawką VAT objęte są świadczenia realizowane na rzecz: Agencji Rezerw Strategicznych, podmiotów leczniczych oraz jednostek samorządu terytorialnego, a więc podmiotów, które spełniają funkcję kluczowych koordynatorów oraz niejako pośredników dla udzielanej pomocy.
Możliwość skorzystania z zerowej stawki VAT będzie można zastosować pod warunkiem podpisania umowy pomiędzy podatnikiem a jednym z wyżej wymienionych podmiotów. Z takiej umowy musi jasno wynikać, że darowane towary lub usługi będą związane z pomocą poszkodowanych w wyniku działań wojennych. Celem takiej umowy jest przede wszystkim zminimalizowanie formalności i ułatwienie kanału dytrybucji. Umowa może mieć formę papierową, mailową lub skan odręcznie podpisanego oświadczenia przez obie strony umowy.
Na ten moment takie rozwiązanie obowiązuje do 30 czerwca bieżącego roku, jednak nie jest wykluczone przedłużenie w.w. terminu ze względu na przedłużającą się militarną ofensywę za wschodnią granicą. Można zatem śmiało przypuszczać, że preferencyjne warunki będą obowiązywać na tyle długo, na ile będzie potrzeba wysyłania pomocy dla naszych wschodnich sąsiadów. Nie mniej jednak pozostajemy w pełni nadziei, że sytuacja ta jak najszybciej ulegnie zakończeniu, a wszelkie podatkowe kwestie staną się tylko elementem historycznym.